Jun 12, 2009

ՄԻԵՒՆՈՅՆ ՀԱՄԱՊԱՏԿԵՐԻՆ ՄԷՋ ՊԱՀԵԼ ՈՐՈՇՈՒՄԻ ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆԸ

Լիբանանի նորընտիր խորհրդարանը պահեց իր նախորդի քաղաքական քարտէսի մօտաւոր սահմանները։ Պահ մը եթէ նկատի ունենանք ժամանակաւոր երկբեւեռ դրութիւնը, կարելի է անվարան հաստատել, թէ ուժերու յարաբերակցութիւնը մնացած է միեւնոյնը։ Դիտարժան բազմաթիւ երեւոյթներ իրենք զիրենք տեղադրեցին լուսարձակի տակ։ Մայրիներու երկրին մէջ արձանագրուած իրադարձութիւնը գրաւած էր աշխարհաքաղաքականութեամբ զբաղող գերտէրութիւններու առաջնային ուշադրութիւնը։ Դիւանագիտական եռուզեռ, աշխարհաքաղաքական կեդրոններու բարձրաստիճան պաշտօնատարներու այցելութիւններ, տեսակցութիւններ, դիտորդական առաքելութիւններ, պաշտօնական յայտարարութիւններ կը նախանշէին, որ այս երկրի խորհրդարանական ընտրութիւնները ուշագրաւօրէն շարժած են հետաքրքրութիւնները մեր շրջանի հարցերով զբաղող պետութիւններու համապատասխան բաժանմունքներուն։ Միջազգային եւ յատկապէս արեւմտեան մամուլի կարեւորագոյն ներկայացուցիչներու հրապարակումները կը զարգանային զուգընթաց՝ քաղաքական այս նկատառելի շահագրգռուածութեան մագլցողականութեան։ «Տը Նիւ Եորք Թայմզ»էն մինչեւ «Ուաշինկթըն Փոսթ», անցնելով «Տի Այրիշ Թայմզ»էն եւ «Լիպերասիոն»էն (թուելու համար ամէնէն հռչակաւորներուն կարգ մը անունները միայն), մամլոյ հրապարակումներու տարողութիւնը ցոյց կու տար, որ աշխարհաքաղաքական մակարդակի գործընթացներուն զուգահեռ յստակօրէն կար նաեւ համապատասխան հանրային կարծիք ձեւաւորելու աշխատանք։ Զուգահեռացման կարգով քաղաքական գործընթաց-մամուլի ճամբով հանրային կարծիքի ձեւաւորումը օրինաչափ շարժում է քաղաքագիտական փորձառութիւններուն մէջ։ Այս բոլորը բնականաբար պէտք է դիտարկել գերտէրութիւններու շրջանին մէջ ազդեցութեան գօտի ձեւաւորելու, եղածը պահելու , նորը նուաճելու, հակամարտութիւններու հանգուցալուծում նախապատրաստելու կամ սրելու քաղաքական «պազար»ի տրամաբանութեան ծիրին մէջ։ Տոմինոյի ազդեցութեան տեսութիւնը այստեղ եւս բնականաբար ի զօրու էր։ Վերեւներու պարանաձգութիւնները, բանակցութիւնները կամ թուացեալ համաձայնութիւնները շատ արագ կը զգացուէին շրջանին մէջ, երկրին մէջ։ Միջազգային ընտանիքը եւ արեւմտեան քաղաքականութիւնն ու համապատասխան քարոզչութիւնը քաղաքական կարծրատիպեր յառաջացնելու հսկայական աշխատանք տարին։ Նշանաւոր մամուլի բոլոր ներկայացուցիչները կը խօսէին ձեւով մը այս երկրի իսլամացման վտանգին հաւանականութեան մասին, իրանեան ազդեցութեան գօտի դառնալու մտավախութեան մասին։ Պատերազմի հաւանականութեան բարձրացման ահազանգը մնայուն կերպով կը հնչեցնէր նաեւ Իսրայէլեան քարոզչամեքենան՝ կանխարգիլելու համար լիբանանեան ընդդիմութեան իշխանութեան գալը։ Հիմա, որ աւարտած են ընտրարշաւն ու ընտրութիւնները, կը թուի, որ ուղիղ միեւնոյն թեմաներուն մասին ահազանգը պակսած է։ Ճիշդ է, կանխուած է փոքրամասնութեան մեծամասնութեան վերածուիլը, սակայն թեմաները, որոնք կ'ընդգծուէին ամենասուր եւ ամենածայրայեղացուած ձեւով, կորսնցուցած են իրենց հրատապութիւնը։ Եւ ոչ միայն։ Համակողմանի յայտարարութիւնները կը նախանշեն, որ Լիբանան քաղաքական ճգնաժամերու փակուղիէն կ'առաջնորդուի դէպի առաջադրուած կայունութիւն, հիմնուած երկխօսութեան եւ համագործակցութեան սկզբունքներու վրայ։ Բացարձակ կանխատեսումներ ընելը դժուար կը տեղադրուի քաղաքական քաթեկորիայի տակ։ Հարցը նոյնքան եւ աւելի շրջանային-միջազգային գործընթացներուն հետ աղերս ունի։ Նոյնիսկ՝ աշխարհաքաղաքական։ Այս պայմաններուն մէջ կ'ակնկալուին ազդեցութիւններու այս փոքր գօտիի քաղաքական հրապարակներուն վրայ արձանագրուելիք վերիվայրումները։ Լիբանանի օրէնսդիր իշխանութեան միեւնոյն քարտէսը վերագծուած է եւ ուժերու ընդհանուր յարաբերակցութիւնը կը պարզէ նախորդի համապատկերը։ Չէ բացառուած սակայն, որ առանց երկբեւեռ դրութեան վերադառնալու որոշ ժամանակի վրայ սահմանագծուի նոր քարտէս մը։ Այստեղ կարեւոր կը դառնան որոշումի համեմատական ազատութիւնը պահելու եւ ըստ այնմ շարժելու առաձգականութիւնն ու հնարաւորութիւններու տիրապետումը։

15 comments:

  1. AnonymousJune 12, 2009

    ...Խօսելով թիւերու մասին Յ. Բագրատունի շեշտեց, որ Պէյրութի Ա. ընտրաշրջանին մէջ լիբանանահայութեան 6,700 քուէներէն 5,100-ը ՀՅԴ-ի թեկնածուներուն եւ անոր դաշնակիցներուն օգտին եղած է, Մեթնի մէջ 13,600 լիբանանահայերէն 10,700-ը Փոփոխութիւն եւ բարեկարգում համախմբումին ի նպաստ քուէարկած է, իսկ Զահլէի մէջ քուէարկող 2,300 քաղաքացիներուն միայն 110-ն քուէարկած է ի նպաստ հակառակորդներուն ընտրացանկին։

    Տիքի

    ReplyDelete
  2. AnonymousJune 12, 2009

    ov e heghinage ays hotvadzin yev inch voroshman inch azadoutyan masin ge khosvi aysdegh? Enthanour te haygagan? Garachargem vor enthanour hasdadoumnere antzni oughghagi hartzerou yev anontz madnaneshman!
    Harkankneres,
    Hampig

    ReplyDelete
  3. AnonymousJune 12, 2009

    յարգելի Համբիկ
    որքան գիտեմ ասիկա յօդուած չէ, որուն ստորագրողը կը փնտռես։ Եթէ կը հետեւիս Ազդակին, այսօրուան խմբագրականն է։ Պէտք է Ազդակէն պահանջես պաշտօնական պատասխան։
    Ռաֆֆի Զանազանեան

    ReplyDelete
  4. AnonymousJune 13, 2009

    Harkeli baron Zanazanian,
    gouzei kidnal te Tzer bashdone inch e artiok aysdegh? Touyl devek vor chevijink "hotvadzin" pnoroshman masin. Yes chei gartatzadz zayn iprev khempakragan, yev khmpakragan me hotvadz ellale chi tatrir.
    Tzezi hachoghoutyoun!
    Harkanok,
    Hampig

    ReplyDelete
  5. AnonymousJune 14, 2009

    յարգելի պարոն Համբիկ
    իմ պաշտօնս իմանալը թէեւ այս պլոկին ոչ հեռուէն ոչ մօտէն կապ ունի, ըսեմ սակայն որ միջամտած եմ պարզապէս իբրեւ ընթերցող մը, որ հարկ զգաց այս ճշդումը ընելու։ Այո, խմբագրականը տարբեր գրութիւն է, յօդուածը տարբեր։ Ես պարզապէս նշած եմ որ հարցումդ պէտք է ուղղես Ազդակին, քանի որ ասիկա թերթին պաշտօնական տեսակէտն է։

    ReplyDelete
  6. AnonymousJune 15, 2009

    Khmpakraganin verchin pajnin mech voroshoumi azadoutyan bahbanman masin nshvadz midkere pavararachap hsdag en.

    "Enthanouri" te "haygagani" masin khosele arach, harg e patsadrel voroshoumi azadoutyan bahmanman yev esd aynm hnaravoroutyounnerou dirabedman kaghapare.
    Ayn antse (gam ays barakayin kaghakagan ouje/gousagtsoutyoune/goghme) voroun voroshoumnere gakhial chen ourishin voroushoumeren.. Ayn antse vor g garoghana ardahaydel ou bardatrel ir getvadzke angakh ourishin getsvadzkneren. Ink bidi ounena endroutyan layn tashd m yev bidi dirabede sdeghzevadz polor hnaravoroutyounneroun yev aritneroun. Minchter, ayn antse vor gakhial e ourishen (ays barakayin ayn kaghakagan goghme vor gakhial e irme aveli medz kaghakagan ouje m) ir timats bidi ounena sahmanapag hnaravoroutyounner ou bidi chgarena kordzel angashgant ou dirabedel voroshoumneroun voronk arnvadz bidi ellan ourishnerou goghme.
    Kalov "enthanourin" gam "haygaganin". Nakh, lipananian kaghakagan polor oujere ampasdanvadz en ays gam ayn hzor bedoutyounneroun voroshoumnere kordzatrelou hantsankov. Aysbes lipanani mech Miyatsial Nahanknerou yev Israeli “kordzagadarnern” en mard 14i oujere. Isg Irani yev Sourio “kordzagadarnern” en mard 8i oujere. Aysbes chga voroshoumi azadoutyoun yev hnaravoroutyounnerou dirabedoun. Voroshoumnere g drvin ourishnerou goghme, minch hnaravoroutyounnere g mnan sahmanapag.
    Kalov "haygaganin". Haygagan Yerespokhanagan Bloc-i veraganknoumi nbadagneroun dzanot entertsoghneroun hamar, noroutyoun m bedk che ella azad voroshoumi ays kaghapare. Haygagan Yerespokhanagan Bloc-in nbadagneren min er lipananahayoutyan verabahel azad/inknourouyn voroshoum/gardzik/getsvadz ounenalou iravounke. Haygagan Yerespokhanagan Bloc-e khorhrtaranin mech bidi ellar angakh mard 8en gam 14en, inch vor arit bidi endzayer angashgantoren endroutyounner gadarelou yev hnaravoroutyounnerou dirabedelou. Minchter hay yerespokhannere ays gam ayn kaghakagan oujin sharkeroun mech deghavorelov, lipananahayoutyoune bidi gorsentsner inknourouyn getsvadz/voroshoum ounenalou ir iravounke, yev arants dirabedelou hnnaravoroutyounneroun, bidi ounenar sahmanapag endroutyounner.

    Aysbes ayn hay yerespokhannere voronk g pavararvin ellal 30 yerespokhan hashvogh hosanki m meg masnige, voch meg aden arite bidi ounenan irents yev hayoutyan getsvadzknere ardahaydelou, ayl bidi gadaren ou yentargevin medzamasnoutyan.
    Minchter an vor mnats angakh, harachigayin barzevelik kaghakagan nor gatsoutyan mech bidi ounena azadoren sharjelou arantskaganoutyoune yev hnaravoroutyounneroun dirabedelou gareliyoutyoune.

    - Սանահին -

    ReplyDelete
  7. AnonymousJune 15, 2009

    maghtenk yev housank vor "vorosh" angakhoutyoun me koyoutyoun ounena hayeroun hamar, teyev chem kider te adiga inchi bedk bidi ella? Minchev hima haygagan yerespokhanagan bloc-e paghankavorneroun gamagadarn er, voronk inch perin iren? ir vor meg angakhoutyoune harketzin? Lipanan ter miayn 90agan tevaganneroun iprev te janchtzadz e hayotz tzeghasbanoutyoune. Minchev ayn aden our ein hayoutyan hartzere? our ein yerespokhannere? Ter chenk khosir ayn masin, vor tzaynernis Souria chi gernar hasnil. 60agan tevagannere herou chen mezme, yerp tashnagtzagannere Halebi pand nedvetzan. Angakhoutyoun, ayo, paytz adge antin inch dzeakir? Inchi hamar angakhoutyoun? Hizbollah-in hamar? Ter chem hasgetzadz!
    Hachoghoutyoun!
    Hampig

    ReplyDelete
  8. AnonymousJune 15, 2009

    Kani m madnanshoum..

    Lipanane hayots tseghasbanoutyoune djanchtsav 2000in (yev voch 90aganneroun) yerp ter Lipanane aysbes gochvadz "sourio dirabedoutyan dag er". Aysinkn djanachoume gadarvetsav Sourio havanoutyan yev hay yerespokhanneroun/nakhararneroun daradz ashkhadankin ipr artunk. Harg e nshel nayev vor Lipanane miyag arapagan yergirn e vor djantsadz e tseghasbanoutyoune.

    Inch g veraperi mer tsayne "Souria chi hasneloun", ays mege hedevank e voch miyayn Sourio nayev michin arevelki yergirneroun varadz nerkin kaghakaganoutenen.

    Isg kalov "Inchi hamar angakhoutyoun? Hizbollah-in hamar?" hartsoumin. Yes g desnem vor tser ays hartsoume aveli yevs g pasde khmpakraganin mech nshvadz ayn gede, te entimoutyan tem Arevmdian mamoulin gadaradz hagakarozchoutyoune, yev entimoutyan haghtanage hezballayi shaheroun dzarayetsnelou khoskere hasadz en irents nbadagin. Yev ahavasik touk` ayt hagakarozchoutenen aztevoghneren orinag m, vor g gardzek, te lipananahayoutyan angakhoutyoune bidi dzaraye hezballayin.

    Verchabes angakhoutyoune, voroun masin g khosvi khmpakraganin mech, g veraperi kaghakagan endroutyounner gadarelou azadoutyan ou aylendrankneroun dirabedelou garoghaganoutyan, yev voch dzrakirnerou irakordzman.
    Isg inch g veraperi bloc-in dzarayoutyounneroun/dzerakirneroun, vdjirner artsagele arach, harg e lavabes djanchnal bloc-in antsiale, gadaradz dzarayoutyounnere yev irakordzadz dzrakirnere, inchbes nayev sbasel abakayin arnvelik kayleroun.

    - Սանահին -

    ReplyDelete
  9. AnonymousJune 15, 2009

    tzer esadzneroun medz masin hamatzayn chem, paytz manavant andramatir em tzezi hed vijelou, kani vor touk "oukhdyal" men ek, ge desnem. An vor medadzel gouze, oukhden antin bedk e antznil kidna. Aytbisinerou orinagner gan polor gousagtzoutyantz mech. Vedjir artzagelou voch meg dramatroutyoun ounim, vorovhedev vejire inknin khntragan hartz men e. Nayev, gousaghtzagan.
    Tzezi hachoghoutyoun,
    Hampig Yaralian

    ReplyDelete
  10. AnonymousJune 15, 2009

    i teb, Lipanani khorhertarane 1997in janchtzav Tzeghasbanoutyoune, ar i kidoutyoun!
    H.Y.

    ReplyDelete
  11. AnonymousJune 16, 2009

    Lipanani khorhrtarane Hinkshapti 3 Abril 1997, vaveratsouts panatsev m hishadagelou hamar Hayots Tseghasbanoutyan 82 Amiage*.

    Ampoghchagan djanachoume yeghav Yerekshapti 11 Abril 2000in, voroun louysin dag khorhrtarane tadabardets Tourkio Garavaroutyoune yev goch oughets mus polor bedoutyounneroun hedevelou Lipanani orinagin yev djanchnalou tseghasbanoutyoune.

    ___________________


    * LEBANESE PARLIAMENT PASSES GENOCIDE RESOLUTION

    BEIRUT - The Lebanese Parliament unanimously approved a resolution Thursday, calling for the commemoration of the 82nd anniversary of the Armenian Genocide perpetrated by the Ottoman Turkish government at the beginning of the century.

    The resolution, which was the result of efforts put forth by the Armenian bloc of the parliament, is the first step toward a complete recognition of the Armenian Genocide by the Lebanese government, and the subsequent condemnation of relentless Turkish denial tactics.

    The resolution, presented by the parliament executive, calls on all Lebanese citizens to unite with the Armenian people on April 24 in commemorating the atrocities of 1915-1923.

    ASBAREZ
    4 April 1997



    - Սանահին -

    ReplyDelete
  12. AnonymousJune 16, 2009

    shnorhagal em Tzer deghegoutyounneroun yev jeshkrdoutyantz hamar. Pan me sorvetza. Ourakh bidi ellayi, yete touk al im kradzes pan me sorvil garenayik, vorovhedev gyanki mech arnel-dalov ge sorvink shad me paner. Sagayn yerp meg oughghoutyamp gerta mer jampan, aysinken miayn arnel e gam, miayn dal e an, ge menank hon our vor enk, arach chenk yertar. Ge bashdbanenk ays gam ayn goghme, minchev mah, ge tarnank gousagtzagan.
    Hachoghoutyoun yev tartzyal shnorhagaloutyoun!
    Hampig!

    ReplyDelete
  13. Յարգելի Համբիկ,
    կուսակցութիւններ,իրենց «մինչեւ մահ» գործելաոճով, յաճախ հանդիսացած են մարդկութեան յառաջդիմութեան ազդակ:Որովհետեւ վիթխարի ծրագիրները համախումբ ու կազմակերպ աշխատանքի շնորհիւ կարելի կ'ըլլայ իրականացնել ընդհանրապէս: Եւ այս՝ անկախ ծրագիրին կամ թիրախին բնոյթէն: Կուսակցութիւնը, իբրեւ նպատակներ իրականացնելու ազդեցիկ միջոց, նոյնիսկ հրապուրած է ապաքաղաքական դատեր հետապնդողները. օրինակ՝ «կանաչները»:
    Վերադառնալով նիւթին, Լիբանանը, դժբախտաբար, համայնքային դրութեամբ երկիր է, հետեւաբար հայկական միասնական ճակատով ներկայանալը ամէնէն տարրական պահանջն է, եթէ երբեք իբրեւ լիբանանահայութիւն կ'ուզենք մասնակից դառնալ քաղաքական կեանքին: Իսկ այսօրուան պայմաններուն մէջ, պարզապէս տեղական,լիբանանեան մտահոգութիւններէ եւ օրակարգերէ մեկնելով, մեր -լիբանանահայութեան- մասնակցութիւնը, անհրաժեշտ է որ ըլլայ պլոք-ով : Տակաւին չենք խօսիր այն իրողութեան մասին, որ Լիբանանը, հետեւաբար լիբանանահայութիւնը, նորոգ հանդիսացած է թրքական ծաւալապաշտական ախորժակներու թիրախ:

    Լեւոն Աւետանեան, Քանատա

    ReplyDelete
  14. AnonymousJune 17, 2009

    Harkeli baron Avedaranian,

    yerp gousagtzoutyoun hghatzke vere kordzadzetzi, zayn anmichabes gabetzi gousagtzoutyan vorosh hasgatzoghoutyan me hed. sherchanage aveli neghtzenelov, mer, aysinkn hayerous mod zayn tidetzi. Ays hasgatzoghoutyan arachin "kennatade" chem, park Asdoudzo. Mer gyankin mech yeghadz en gousagtagan neghmedoutyantz kennatadner, teyev anor "havadatzoghneroun" tive shad aveli yeghadz e. vomank leretzvadz en, ourish hartz. Yerp ge khosik arevmedyan hasgatzoghoutyantz masin, hartze ampoghchovin ge darperi. ayt masin che khoske aysdegh. Gartatzek "Parisi deghotz" kradznere ays masin, ge hasgenak te inchi masin ge khosim.
    Inch ge veraperi Lipananyan hartzeroun, hagarag chem miasnagan jagadi, paytz ayt jagadn al yete gousagtzagan shaherou bidi dzaraye, nouyn dzoughagin meche ingadz gellank. Getztze vochkharamedoutyoune!
    Harkanok,
    Hampig Yalaian

    ReplyDelete
  15. AnonymousJune 17, 2009

    Mishd harkeli baron Rosdom,
    bedk e yergou pan irarme anchadel garenal. Yes gousagtzagan gamavor neviroume che vor "vochkharamedoutyoun" ge gochem. Gan aynbisiner, voronk hamozvadz en, eselik chounim anontz. Vochkharamedoutyoune "gousaghtzamdoutyounn" e, ayn, vor gouyrezgourayn ge gadarvi. Inch vor eses, marte ir gousagtzoutyoune ga bashdbane, "terchi al, edz e" eselov. Aha ays e vochkharamedoutyoune. Asor teghe gousagtzagan kennatadoutyounn e, nersen. Vahe Oshagane, vor tashnagtzagan er, Tasnagtzoutyoune kennatadogh hotvadz me kretz, gardzem 100amyagin artiv, zor Troshag-e gerdjadelov debetz.
    Gousagtzoutyoun me gabri, yerp aroghch e nayev ays inknakennatadoutyan mech.
    Hachoghoutyoun, voch vochkharamidneroun!
    Hampig

    ReplyDelete